İyi Bir Teorinin Nitelikleri

Merhaba. Bu hafta hipotez, teori ve teorinin niteliklerinden bahsetmek istiyorum.

Kimi zaman okuduklarımızda ya da çevremizde hipotez, teori gibi sözcükleri duymuşuzdur. Bu sözcüklerin ne anlama geldiğini az çok biliriz fakat kesin bir ayrıma varmak için onları araştırmak ve tanımlarını öğrenmek gerekmektedir.  

Hipotez bir probleme eldeki bütün verilere uygun olarak ve onları açıklayarak çözüm yolları aramaktır. Hipotez (varsayım), bilimsel yöntemde olaylar arasında ilişkiler kurmak ve olayları bir nedene bağlamak üzere tasarlanan ve geçerli sayılan bir önermedir. (Wikipedia)*

Teori ise hipotezlerden oluşan bir olgudur. Diğer bir deyişle birçok sayıda gözlem ve deneylerler yoluyla desteklenen hipotezlere teori denir. Bir teorinin söyledikleri -aksi deneyler ve gözlemler yoluyla ispat edilmedikçe- doğrudur. Bir diğer deyişle gelişen teknoloji, araştırma yöntemleri sayesinde teorilerin söyledikleri bir diğer bulgular kümesi ile çürütülebilmektedir. Burada anlamamız gereken bir önemi nokta vardır. O da teorilerin ortaya çıkarılmasının, çürütülmesinin ve daha yeni bilgilere ulaşılmasının ortak bir amacının olduğudur: gerçek bilgiye ulaşmak.

İyi bir teorinin özellikleri: (Thomas, 2000)

1-Bir teori eğer çocukların gerçek dünyasını yansıtabiliyorsa iyidir. Bir teorinin çocuk gelişim faktörlerine uymasını engelleyen iki sebep bulunmaktadır. Birincisi teoristin sonuçlarını yalnızca bir kısım çocuktan elde ettiği bulgulara göre ortaya çıkarması olasılığında ortaya çıkan kesin olmayan sonuçlardır. İkincisi, kimi zaman çocuk gelişim teorilerin oluşturulmasında çocuklar hakkında düşüncelerimiz, hatıralarımız objektif bakış açısını etkilemektedir. Bunun oluşmaması için gözlemlerimizde, kullandığımız test ve yöntemlerde dikkatli olmalıyız.

2- Bir teori geçmiş olayların sebeplerini ve gelecek olayların tahminini sağladığında iyidir.

3- Bir teori çocuk gelişiminde karşılaşılan gündelik problemleri çözmek ve öğretmenlere, ailelere, bakıcılara rehber olmalıdır.

4-İyi bir teori içsel olara tutarlı olmalıdır. Tanımlamalar yapılırken açık bir dil kullanılmalıdır.

5- Bir teorinin kanıtları ikna ediciyse o teori iyidir.

6- Bir teori yeni bir bilgiyi yerleştiriyorsa bu teori iyidir.

7- Bir teori eğer farklı bir bakış açısı sunuyorsa o teori iyidir.

Yukarda bahsetmiş olduğum özellikler iyi bir teori yazabilmemiz için kitapta bizlere verilen örneklerdendir. Bizler de bu örneklerden yararlanarak iyi teoriler ortaya çıkarabilmeliyiz.

Ragibe

Kaynakça:

http://tr.wikipedia.org/wiki/Varsay%C4%B1m

Thomas, M. (2000). Comparing theories of child development.